Kletskoppen uit Noorwegen

Bakmateriaal:

• twee ovenbakplaten met bakpapier

Beslag voor 24 stuks:

• 100 g kristalsuiker
• 90 g vlugkokende havermout
• 40 g tarwebloem, patent
• snuf zout
• 100 g boter
• 4 eetlepels melk

Print dit recept

Scandinaviërs houden al heel lang van haver. Het lied Hárbarlzljód uit de Edda vertelt ons dat de god Thor haverpap (en haring) at als ontbijt. ‘Betere kost bestaat er niet’ vond hij ‘ik heb geen honger’. In Noorwegen waar alleen gerst en haver wilden groeien, die ook nog geregeld niet rijp werden vanwege het barre klimaat daar, waren die granen met vis de belangrijkste voedingsmiddelen van de gewone man. ‘Graan lenen we van God’ zeiden ze. Nog begin 20e eeuw verorberde een Noorse boer bij drie van de vijf dagelijkse maaltijden een koek of pap van haver. Een ingrediënt dus dat heel vaak door de handen van de boerin ging. Niet gek dat ze – als het er af kon – er ook eens iets feestelijks van maakte, zoals deze havrekniplekaker. Simpeler kan het niet, maar ook niet beter. Overigens was ik heel verbaasd toen ik dit recept tegenkwam in mijn Noorse kookcollectie want deze koekjes lijken sprekend op de kletskoppen die mijn vader na de oorlog in de oven van ons houtgestookte fornuis bakte om zijn magere kindertjes ook eens iets vrolijks te laten proeven in die tijd van schaarste. Er waren meer mensen op dat idee gekomen, blijkt na wat speurwerk. Want in de 11e editie (1943) van Recepten Huishoudschool Laan van Meerdervoort ’s Gravenhage beschrijven de dames Stoll en de Groot onder Kletskopjes of van Speykjes een ‘Oorlogsrecept’ zonder de traditionele amandelen, maar met ‘vlugkokende gortmout’ oftewel gerstevlokken, die volgens hun andere recepten omwisselbaar zijn met havermout. En in plaats van suiker met de weeë suikerbietenstroop natuurlijk. Dat hoeft gelukkig niet meer!