Janny de Moor Janny de Moor

Schots wintergebak

Ingrediënten

Bakmateriaal:

  • ovenbakplaat belegd met bakpapier

 

Deeg voor 2 stuks:

  • 225 g roomboter op kamertemperatuur
  • 100 g witte basterdsuiker
  • 225 g tarwebloem, patent
  • 100 g rijstebloem of fijn maïsmeel
  • snufje zout
  • 50 g amandelschaafsel
  • 50 g zeer fijngesneden sukade
  • of oranjesnippers of half om half

Pitcaithly bannock. Een mevrouw uit Pitcaithly, een plaats in Noord Schotland, heeft deze gevulde shortbread-versie bedacht, zo gewaardeerd dat hij in plaats kwam van een heel oude midwintertractatie Yule bannock. Het woord bannock zou een verbastering zijn van panicum, Latijn voor broodje. Vermoedelijk ingevoerd door de kerk als benaming voor de hostie. Men had de gewoonte om vroeg op kerstmorgen voor elke huisgenoot een bannock (van gerst, later haver) te bakken, met een kruis ingekerfd bovenop. Lukte het je die heel te houden tot Nieuwjaar dan betekende dat voorspoed. Er zijn mensen die denken dat de kneepjes in de rand duiden op de stralen van de terugkerende zon, zodat het gebruik teruggaat op de viering van de zonnewende. Heerlijk koekgeloof!

In elk geval beantwoordt dit gebak volledig aan de eis die men eraan stelt in Groot Britannië. Het kan niet bederven. En als het heel oud is en je weet er niks meer mee te doen dan kun je, zegt men, met water een papje ervan roeren tegen misselijkheid. Maar zover komt het vast niet.

  • Boter en suiker romig mixen in een kom. Bloemsoorten plus zout erboven zeven. Met twee messen door het botermengsel snijden en dan met koele hand een soepel deeg kneden.
  • Het meeste amandelschaafsel en alle snippers erdoor werken.
  • Het deeg in twee bollen verdelen; cirkels van 16 cm maken (1 cm dik) op de plaat met bakpapier. Met de rest van het schaafsel bestrooien, erin drukken met de vlakke hand. Straalsgewijs inprikken met een vork. Met duim en wijsvinger kneepjes maken in de rand. Uurtje koelen.
  • De oven voorverwarmen op 160°C.
  • Op de middelste richel heel lichtbruin bakken in 45 minuten. Warm met een scherp mes in punten snijden (of koud in stukken breken voor een gelukkig Nieuwjaar). Laten afkoelen op de bakplaat. Onbeperkt houdbaar in een goed sluitende trommel. Minstens twee dagen wachten met proeven.

Deel recept